Category Archives: Κείμενα

Θέσεις πάνω στην παγκόσμια κρίση

από Πρακτορείο Rioters

Θέσεις πάνω στην παγκόσμια κρίση1. Βρισκόμαστε σε μια παγκόσμια ιστορική καμπή

Η δομική κρίση, η τραπεζοπιστωτική κρίση, η «οικολογική κρίση» και οι περιφερειακές κρίσεις και μια βαθιά κυκλική ύφεση συντείνουν σε μια κατάσταση ιστορικής «ρήξης». Τα στρατηγικά «επιχειρηματικά μοντέλα» των δυο τελευταίων δεκαετιών [investment banking, hedge funds (επένδυση σε μελλοντικά εμπορεύματα ώστε να μειωθεί το ρίσκο απωλειών), derivatives trading (αμοιβαίες πληρωμές μέσω μελλοντικών συμβολαίων), private equity firms(εταιρίες με «κλειστό» μετοχικό κεφάλαιο)] βρίσκονται στο τέλος τους. Τους περασμένους τρεις μήνες οι παγκόσμιες συναλλαγές κατέρρεαν, κι αυτό το σημείο καμπής είναι πολύ πιο επικίνδυνο από την «τραπεζική κρίση» της τελευταίας διετίας. Και πάει πολύ πέρα από το φάσμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 1930. Εκείνη την περίοδο το παγκόσμιο εμπόριο έπεσε κατά 66% χάρη σε μια προτεξιονιστική (πολιτικής προστατευτισμού δηλαδή) λαίλαπα του πρώτου μισού της δεκαετίας. Με τους τρέχοντες ρυθμούς σ’ αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να φτάσουμε γύρω στον Αύγουστο του 2009, ακόμα κι αν η προτεξιονιστική κούρσα δεν έχει καν αρχίσει. Όταν όντως αρχίσει, όχι μόνο το παγκόσμιο σύστημα συναλλαγών, αλλά και ολόκληρο το διεθνές πιστωτικό σύστημα και το νομισματικό σύστημα θα καταρρεύσουν.

2. Κρίση υπερσυσσώρευσης

Από το 1974 κι έπειτα, όλες οι κρίσεις «λύθηκαν» μέσω μιας ευρείας κλίμακας επέκτασης της πίστωσης: οι διάφορες οικονομικές φούσκες εξέφραζαν την βάση στην κρίση της λεγόμενης «πραγματικής οικονομίας». Στις ΗΠΑ, ο πιστωτικός τομέας κατελάμβανε το 40% του ΑΕΠ. Από την άλλη πλευρά, το χρέος των πολιτειών, των εταιριών και των ιδιωτικών νοικοκυριών γιγαντωνόταν. Από το 1980 το ιδιωτικό χρέος έχει φτάσει στο διπλάσιο του εισοδήματος στις ΗΠΑ, και το 220% στην Βρετανία. Η πληρωμή μέσω Securitization (έκδοση τίτλων/ομολογιών, επάνω στις ταμειακές ροές από στοιχεία του ενεργητικού, των οποίων η αποπληρωμή καλύπτεται από την ταμειακή ροή που δημιουργούν τα ίδια τα δάνεια) και οι Credit Decault Swaps (τα λεγόμενα CDS, «συμβάσεις ανταλλαγής πιστωτικού κινδύνου»: το σύνολο των τιτλοποιούμενων χρεών που οφείλονται σε μια τράπεζα), βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της διόγκωσης της πίστωσης: η Securitization νέων οικονομικών προϊόντων αυξήθηκε από 78 δις. Ευρώ σε 454 δις. Ευρώ μεταξύ των ετών 2000 και 2007. Οι διεθνείς αγοραπωλησίες παραγόντων εκτιμούνται σε τουλάχιστον 60 τρις. Συγκριτικά, το παγκόσμιο ΑΕΠ φτάνει τα 45 τρισεκατομμύρια. Η κρίση υπερσυσσώρευσης σημαίνει πως ένας ρεφορμισμός με την έννοια ρυθμιστικών μέτρων είναι αδύνατος –το να «τεθεί υπό έλεγχο ο οικονομικός τομέας» θα σήμαινε μια εξόντωση της όποιας χαμηλής κερδοφορίας έχει.

3. «Κρίση της κρίσης» – η εκδίκηση της γενιάς του 1968’

Τα χρόνια απ’ το 1973 μέχρι το 2006 ήταν μια μακρά, παρατεταμένη κρίση – η τρέχουσα κατάρρευση είναι η κρίση της κρίσης. Μια μαζική διαδικασία απαξίωσης από το κεφάλαιο, δεν κατάφερε να λύσει την κρίση που ξεκίνησε στην αρχή των 70es: Συγκρατώντας την κατάρρευσή του κατάφερε να εμποδίσει την επανάσταση, αλλά επίσης εμπόδισε και μια νέα άνθιση (boom). Το “Volcker” σοκ (απ’ το όνομα του γνωστού αμερικανού οικονομολόγου, πλέον συμβούλου του Ομπάμα), έγινε αισθητό στην νεοφιλελεύθερη επίθεση του 1979, όμως έκτοτε οι κρίσεις έρχονται ολοένα και γρηγορότερα: χρεωστική κρίση, αποθεματική και δανειστική κρίση, παγκόσμια κρίση των αρχών του ’90, νομισματικές κρίσεις του 1997/8 (Νοτιοανατολική Ασία, Ρούβλι, Λατινική Αμερική), κρίση των εταιριών του διαδικτύου, κι από το 2006 κι έπειτα η παγκόσμια κρίση. Ιστορικά, οι καταπιεσμένοι συνήθως αγωνίζονταν ενόψει των κρίσεων που ξεσπούσαν (πείνα…), ο εργατισμός (κι αργότερα οι Bonefeld και Holloway) μετέφρασαν την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1930 σαν μια αντεπίθεση της καταπίεσης ενάντια στην ενδυνάμωση της εργατικής τάξης που είχε γίνει εμφανής από την αρχή του αιώνα ήδη και στις επαναστάσεις στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η κρίση μετά το 1973 διαμορφώθηκε από την ταξική πάλη κι ως τέτοια είναι μια ιστορικά νέα κατάσταση.

4. Η αποσύνθεση της Χιμαιρικής

Η οικονομία των ΗΠΑ, χρηματοδοτούμενη από το χρέος και αγόμενη από την κατανάλωση ήταν και είναι εξαρτημένη από μια τεράστια εισροή κεφαλαίου, κατά κύριο λόγο από την Κίνα, η οποία έχει καταστεί το παγκόσμιο βιομηχανικό κέντρο για την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών. Μεταξύ 2003 και 2006, το αμερικανικό εμπόριο «έμπαινε μέσα» κατά 800 δις. δολλάρια τον χρόνο. Σ’ αυτό το τρίγωνο, οι πιο μεγάλοι κερδισμένοι ήταν οι τράπεζες: δανείζονταν φθηνό χρήμα από την παγκόσμια αγορά και τα δάνειζαν ακριβά στους καταναλωτές (υποθήκες, φοιτητικά και δάνεια για αγορές αυτοκινήτων…). Οι κύριοι παροχείς κεφαλαίου, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ταιβάν και η Νότια Κορέα κατέχουν πλέον 4 δις. δολλάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα μεταξύ τους. Αυτοί οι επενδυτές έχουν χάσει την μισή αξία τους χάρη στην υποτίμηση του δολλαρίου. Οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να εθνικοποιήσουν τις Fannie Mae και Freddie Mac (κεντρικές αμερικανικές εταιρίες υποθηκών) εξαιτίας της πίεσης που δέχονταν από την Κίνα – που έχει επενδύσει 500 δις. δολλάδια σ’ αυτές τις εταιρίες – μια ιστορική ήττα για την «Δύση»! Η εισροή κεφαλαίου που είναι απαραίτητη προκειμένου να συντηρήσει αυτήν την εύθραυστη ισορροπία εξαρτάται άμεσα από την πέραση του αμερικανικού δολλαρίου ως «παγκόσμιο νόμισμα» – κάτι που επαφίεται στην στρατιωτική υπεροχή του αμερικανικού στρατού, αλλά επίσης στις εξαγωγές της Κίνας – κι αυτές έπεσαν κατά 25% τον περασμένο Φλεβάρη. Είναι άραγε αυτό το τέλος μιας ηγεμονίας – ενώ η στρατιωτική υπεροχή της συνεχίζεται;

5. Προτεξιονισμός και πάλη των τάξεων

Το τέλος ενός ηγεμόνα φέρνει στο προσκήνιο την αποτυχία των πολύπλευρων επαφών, καθώς μια επαφή όλων των πλευρών έχει ανάγκη από μια ηγεμονική δύναμη. Η κρίση επιταχύνει τον προτεξιονισμό. Πολλά κράτη έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή προτεξιονιστικά/προστατευτικά μέτρα ενάντια στις εισαγωγές από την Κίνα. Όμως το νέο Bretton Woods (διακρατική συμφωνία ρύθμισης του νομισματικού/πιστωτικού συστήματος που σήμανε την ίδρυση του Συστήματος Ισοτιμιών και την εγκατάλειψη του «κανόνα του χρυσού»-πλέον το δολλάριο δεν έχει κάποιο αντίκρισμα σε χρυσό, αλλά και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου/ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας) δεν μπορεί απλά να αντικατασταθεί από κάτι νέο, μέσω πολιτικών αποφάσεων (εμπορικές πολιτικές): είναι κάτι πολύ περισσότερο συνυφασμένο με τις ταξικές σχέσεις, και όλοι σήμερα φοβούνται τους ταξικούς αγώνες στην Κίνα.

6. Και τώρα καταρρέουν κι οι τράπεζες;

Στην Ανατολική Ευρώπη ο περιορισμός των πληρωμών των χρεών απειλεί να γκρεμίσει το ευρωπαϊκό, και ιδιαίτερα το αυστριακό τραπεζικό σύστημα. Ολοένα και περισσότερες αποπληρωμές δανείων μένουν ακάλυπτες. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι αναγκαστικές απώλειες θα φτάσουν τα 23,2 τρις. δολλάρια. Μόλις οι μεγάλες μεταβιβάσεις κεφαλαίου αντιστραφούν, δηλαδή μόλις αρχίσει η ζημίωση, όχι μόνο τρισεκατομμύρια φαντασιακού κεφαλαίου «αξίας» θα καταστραφούν αλλά και «υπαρκτά πράγματα».

7. Είναι το σύστημα, χαζούλη!

Οι προβλέψεις σχετικά με την κρίση μέχρι τώρα δεν στόχευαν σε μια οικονομική ανάκαμψη, αλλά στην πολιτική επιβίωση. Οι νεοφιλελεύθερες επιθέσεις στην εργατική τάξη συνεχίστηκαν, και μάλιστα οξύνθηκαν. Μέχρι τώρα, όλα κινούνταν γύρω από την αποφυγή πανικού. Παράλληλοι θεσμοί οικοδομήθηκαν, ένα είδος «κρυφών κυβερνήσεων» σχηματίστηκαν, η εξουσία ξαναδόθηκε στο ΔΝΤ κοκ, αλλά μέχρι στιγμής, καμία νέα φατρία δεν έχει βγει στο προσκήνιο, ώστε να καταστεί ικανή να εντοπίσει και να επιβάλει μακροπρόθεσμες στρατηγικές. Για τις διάφορες εθνικοποιήσεις, γιγαντιαία χρηματικά ποσά έχουν ήδη δαπανηθεί, τα οποία θα αναγκαστεί να τα πληρώσει στο τέλος η εργατική τάξη (Στις ΗΠΑ το σύνολο είναι ήδη γύρω στο 1 τρις. δολλάρια, δηλαδή κάπου 4.000 δολλάρια κατ’ άτομο). Το πρόβλημα είναι ότι ξέρουν ότι μια αντιπληθωριστική ύφεση ενεδρεύει. Όμως, δεν γνωρίζουν ποια «πραγματικά» είναι η «αξία» των κεφαλαίων, μετοχών, ασφαλειών κλπ: είναι ήδη αδύνατον να υπολογιστεί πόσο χρήμα πρέπει να εισαχθεί στο παιχνίδι. Έτσι πάμε στο μεγάλο ερώτημα: ύφεση ή υπερπληθωρισμός;

8.Δεν υπάρχει διαλεκτική μεταξύ ρεφορμισμού και επανάστασης

Δεν υπάρχει καμία «μεταρρύθμιση» στον ορίζονται που θα μπορούσε να ανακουφίσει κάπως την εργατική τάξη: αντίθετα η πολιτική του σοκ και δέους ενάντια στην τάξη εντείνεται, γεννώντας συνεχή αβεβαιότητα. Εντονότερος ρυθμιστικός ρόλος δεν σημαίνει περισσότερο κράτος πρόνοιας! Μια ισχυρότερη ρυθμιστική λειτουργία θα επέλθει ούτως ή άλλως, καθώς οι κεντρικές τράπεζες και τα κράτη δεν μπορούν να παρατείνουν την στρατηγική του: είναι αδύνατον να εγγυηθεί τις καταθέσεις κι απ’ την άλλη να αφήσει τις τράπεζες να πάρουν ακόμη μεγαλύτερα ρίσκα. (Ο Ackermann, επικεφαλής της Deutsche Bank, ανέφερε μια πτώση της τάξης του 25% στην καθαρή αξία).

9. Η σκληρότερη επίθεση των τελευταίων δεκαετιών ενάντια στις συνθήκες ζωής της εργατικής τάξης (μαζικές απολύσεις, γιγάντωση των αστέγων κλπ) ήδη πραγματοποιείται από την πρώτη φάση της κρίσης. Η αυτοκινητοβιομηχανία, οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές έχουν προβεί σε αρκετές περικοπές θέσεων εργασίας τα τελευταία χρόνια. Όμως μέχρι τώρα, μια τέτοια κατάσταση διαχειριζόταν μέσω άφθονων αποζημιώσεων. Τώρα η ανεργία εκτινάσσεται στα ύψη με πολύ ταχύτερους ρυθμούς απ’ ότι σε προηγούμενες κρίσεις. Στη Γερμανία περίπου 200.000 προσωρινοί εργαζόμενοι απολύθηκαν. Ωστόσο, η σύνθεση της ανεργίας μεταβάλλεται ταχύτατα: Τον Φλεβάρη στην Märklin (εταιρία παραγωγής παιχνιδιών) και στην Karmann (αυτοκινητοβιομηχανία), έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες απολύσεις χωρίς αποζημιώσεις… Η ανάλυσή μας το καλοκαίρι του 2008 ήταν ορθή και πλέον αποτελεί κοινό μυστικό: οι εξαγωγές στη Γερμανία έπεσαν πάνω από 20% από τον Γενάρη του 2008 ως τον Γενάρη του 2009. Για το 2009 υπολογίζουν σε μια ύφεση 8%, την μεγαλύτερη σε όλη την ιστορία της Ομοσπονδιακής Γερμανίας – κι αυτό μόνο σε περίπτωση που οι εξαγωγές σταθεροποιηθούν το δεύτερο τετράμηνο του έτους, οπότε ξεχάστε το!

10. Φάσεις της πολιτικής της κρίσης-2007 μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2008, εισερχόμαστε υπνοβατώντας στην τρέχουσα κρίση.

-Τουλάχιστον με την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη γίνεται φανερό ότι βρισκόμαστε σε μια αντιπληθωριστική ανάπτυξη, μέχρι τότε αμύθητα ποσά ρίχνονταν στο τραπεζικό σύστημα ενώ αποκρυπτόταν από τους εργαζόμενους ότι θα κληθούν να τα αποπληρώσουν οι ίδιοι.

-Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην Τρίτη φάση της: για να το θέσουμε ξεκάθαρα: παίρνουν τα μέτρα τους ενώ την ίδια ώρα μας αποσπούν την προσοχή με τρικ όπως των «επιδοτήσεων» για να αφήσεις το παλιό σου αμάξι και να αγοράσεις ένα νέο. Στα πλαίσια των δραστικών περικοπών θέσεων εργασίας, οι εργατοπατέρες των συνδικάτων ανακοινώνουν την προθυμία τους να παράσχουν τα πάντα.

-Σε μια τέταρτη φάση θα προσπαθήσουν να κάμψουν με τα πιο βάναυσα μέτρα τον υπερπληθωρισμό που αναζωπυρωνόταν μέχρι τότε. Πιθανόν, κάτι τέτοιο να γίνει με νομισματικές μεταρρυθμίσεις – πάντως σίγουρα μέσω μιας ευρείας μετωπικής επίθεσης. Ο Volcker είναι οικονομικός σύμβουλος του Obama!). Η δυναμική της κρίσης θα γενικευτεί σε ολόκληρη την κοινωνία και θα ριζοσπαστικοποιηθεί παγκόσμια.

11. Κρίση της αντιπροσώπευσης – κρίση της πολιτικής

Είμαστε ήδη στα μισά μιας «αλλαγής καθεστώτος» -το σύστημα των υποθηκών, των τραπεζών, των δανείων είναι σάπιο: «το τέλος της Wall Street”. Ακόμα κι αν οι κυρίαρχες ελίτ δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά την πολιτική τους, οι μικρές αλλαγές που έχουν γίνει έχουν ήδη ενισχύσει ουσιαστικά την κρίση: οι σοσιαλδημοκράτες βρίσκονται στα τελευταία τους, ενώ οι χριστιανοδημοκράτες υποφέρουν ακόμα περισσότερο. Η πτώση των αριθμών των μελών των συνδικάτων και των πολιτικών κομμάτων δεν είναι ένδειξη πολιτικής απάθειας. Υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες κοινωνικής δέσμευσης και κριτικής του καπιταλισμού… Τα 2/3 των Γερμανών δήλωσαν σε γκάλοπ πως η οικονομία της αγοράς δεν είναι καθόλου καλό κοινωνικό σύστημα. Ωστόσο πολλοί άνθρωποι ακόμα ελπίζουν σε μεταρρυθμίσεις. Είναι αποφασιστικής σημασίας το σε τι θα μετασχηματιστούν αυτές οι ελπίδες όταν διαρραγούν υπό την επιρροή της κρίσης. Τα 2/3 των Ελλήνων είδαν τον Δεκέμβρη ως μια κοινωνική επανάσταση…

12. Κρίση της ριζοσπαστικής Αριστεράς

Η (ριζοσπαστική) Αριστερά χωρίς να έχει ανανεωθεί όσο η εποχή της συνεχίζει το έργο της –business as usual. Καμπάνιες, κινητοποιήσεις για συμβολικές διαδηλώσεις σε συνόδους, εναπόθεση των ελπίδων στα συνδικάτα και σε άλλους θεσμούς. Τα συνδικάτα παρέχουν την συγκατάβασή τους στα αφεντικά πριν καν τους ζητηθεί, ή διεξάγουν διαδηλώσεις αντιπερισπασμού. Οι «οργανωμένοι άνεργοι» είναι μια έκφραση του διαχωρισμού της τάξης, κι όχι της πάλης εναντίον του! [επεξηγηματική σημείωση: ιδιαιτερότητα της κατάστασης στην Γερμανία όπου απ’ την μία σχεδόν σύσσωμη η ριζοσπαστική αριστερά οργανώνει καμπάνιες για ένα «εξασφαλισμένο εισόδημα» κι απ’ την άλλη το κράτος έχει ήδη εισάγει ένα είδος εγγυημένου εισοδήματος, το λεγόμενο HartzIV, το οποίο αποτέλεσε την πιο βίαια επίθεση ενάντια στο πεδίο της αναπαραγωγής, τις τελευταίες δεκαετίες]. Πρέπει να παρέμβουμε στις κοινωνικές διαδικασίες αντί να εμπλεκόμαστε σε διαχωρισμένες κινήσεις αντιπροσωπευτικής πολιτικής.

13. Η «μεγάλη ύφεση» ως αναλογία – το τέλος ενός ιστορικού γαλαξία

Όσον αφορά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1930, οι πάντες συμφωνούσαν στο πως θα έπρεπε να λυθεί: καπιταλιστές, σταλινικοί, εθνικοσοσιαλιστές και αμερικανοί δημοκράτες (Roosevelt) ήταν συγκεντρωμένοι στην μαζική παραγωγή καταναλωτικών αγαθών και μηχανημάτων, σε συνδυασμό με ένα εθνικό κράτος πρόνοιας – και όλοι πειραματίζονταν με κάποιου είδους στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Σήμερα ούτε ένας νέος τρόπος παραγωγής ούτε μια νέα φόρμα παραγωγικής ενσωμάτωσης από το κράτος διαφαίνεται οπουδήποτε. Η τρέχουσα κρίση θα μπορούσε μάλλον να συγκριθεί με την «μεγάλη ύφεση» των πέντε ετών από το 1873 ως το 1878, που κατέληξε στα 20 χρόνια στασιμότητας μέχρι το 1896. Ο καπιταλισμός βγαίνει από τις κρίσεις αλλάζοντας ριζικά, περνώντας μέσα από δεκαετίες στη σειριακή παραγωγή καταναλωτικών αγαθών (ραπτομηχανές, ηλεκτρικές σκούπες, αυτοκίνητα, ψυγεία…). Η κύρια καινοτομία ήταν η αλυσίδα παραγωγής: οι εργάτες από την ύπαιθρο μπορούσαν να προσληφθούν στα εργοστάσια σε μεγάλα νούμερα, οι παραδοσιακές εργατικές οργανώσεις ήταν στο τέλος τους. Σήμερα η «αλυσίδα παραγωγής»: ο «Τρίτος Κόσμος» και το πετρέλαιο ως πηγή ενέργειας βρίσκονται στο τέλος τους – και μαζί τους τα βιομηχανικά συνδικάτα ως κυρίαρχες μορφές οργάνωσης της εργατικής τάξης.

14. Δεν υπάρχει «έξω» πλέον

Για πρώτη φορά στην ιστορία του καπιταλισμού η εργατική τάξη της Κίνας θα χτυπηθεί από τα αποτελέσματα της κρίσης ταυτόχρονα με το υπόλοιπο του παγκόσμιου προλεταριάτου. Και μετά τις εξεγέρσεις «για την τροφή» όπως αποκλήθηκαν από τα μίντια το πρώτο μισό του 2008, οι βιομηχανικοί εργάτες στην Κίνα ξεκίνησαν να αγωνίζονται ενάντια στις συνέπειες της κρίσης. Υπολογίζεται ότι 30 εκατομμύρια μεταναστών εργατών έχουν βγει στην ανεργία μέχρι σήμερα. Τον Νοέμβρη και τον Δεκέμβρη εμφανίστηκαν κινήματα στην Ιταλία, τη Ρωσία και την Ελλάδα. Τον Γενάρη, το επίκεντρο μετατοπίστηκε στην ανατολική Ευρώπη: την Λετονία, τη Λιθουανία, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα – αλλά επίσης στην Αγγλία, τη Γαλλία, την Ισλανδία, την Νότια Κορέα, τη Γουαδελούπη, τη Ρεουνιόν, τη Μαδαγασκάρη, το Μεξικό και την Ιρλανδία οι άνθρωποι βγήκαν στο δρόμο ενάντια στην πολιτική της κρίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις με απεργίες. Το ζήτημα είναι εάν μια συλλογικά αγωνιζόμενη παγκόσμια εργατική τάξη θα προκύψει από τα κινήματα αυτά. Η Αργεντινή (το 2003) και η Ισλανδία δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δε συμβαίνει αυτόματα. Το κίνημα υποχρέωσε την κυβέρνηση να παραιτηθεί, αλλά έφτασε σε τέλμα τον Φλεβάρη αν και ο πληθωρισμός χτύπησε το 20% και τα κοινωνικά προβλήματα εντείνονται!

15. Αυτοοργάνωση!

Ο καπιταλισμός δεν θα καταρρεύσει από μόνος του, αφήνοντας πίσω έναν κόσμο στον οποίο όλοι θα είμαστε καλά. Αλλά σήμερα ριζικά νέα πράγματα είναι εφικτά. Η «οικονομική κρίση» θα εξελιχθεί αναμφίβολα σε πολιτική κρίση. Για την τελική πτώση θα μπορεί να κατηγορηθούν οι υπερβολικές προσδοκίες από εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο (dotcom) ή η 11/9, αλλά ο καθένας μπορεί να δει ότι πλέον είναι το ίδιο το πιστωτικό σύστημα που καταρρέει. Νέα πράγματα θα ‘πρεπε να είναι εφικτά – αλλά αν θυμηθούμε πόσο γρήγορα 20 χρόνια πριν οι πιθανότητες για δράση καταστράφηκαν και οι αντιστεκόμενοι σπρώχτηκαν στο περιθώριο, γίνεται εμφανές ότι δεν μπορούμε να επαναπαυτούμε σε κάποιο προβάδισμά μας.

[μετάφραση κειμένου της γερμανικής ομάδας wildcat – περισσότερα στο http://www.wildcat-www.de]

Πρόσφατοι αγώνες της τάξης μας – Třídní válka

από Πρακτορείο Rioters

Πρόσφατοι αγώνες της τάξης μας

Ο προλεταριακός αγώνας, δεν περιλαμβάνει μονάχα την Ελλάδα του Δεκέμβρη 2008, ακόμα κι αν, τουλάχιστον για τον ευρω-ατλαντικό χώρο, αυτή η ανταρσία αποτελεί, με το βάθος και το περιεχόμενό της συνειδητής όσο και της αυθόρμητης κοινωνικής κριτικής της, την πιο προχωρημένη έκφραση της τάξης μας εδώ και αρκετές δεκαετίες. Οι προλετάριοι σήμερα όπως και χθές, εξαπλώνουν τον αγώνα τους από άκρη σε άκρη του κόσμου, καθώς παρά τις τοπικές διαφοροποιήσεις βρίσκονται στην ίδια ταξικά θέση, του εκμεταλλευομένου, και μοιράζονται την ίδια μιζέρια της επιβίωσης στον καπιταλισμό.

Η Οικονομία ενάντια στις ανθρώπινες ανάγκες

Με την άφιξη της κρίσης, ο καπιταλισμός συνεχίζει να επιδεικνύει το αποκρουστικό πρόσωπό του και να εντείνει την εκμετάλλευση, την μιζέρια και την αποξένωση[1]. Δεν είναι κάτι το πρωτοφανές: Η εκμετάλευση της εργατικής μας δύναμης, το στράγγισμα κάθε ζωτικής μας ενέργειας, αποτελούν τα θεμέλια όπου βασίζεται αυτή η κοινωνία. Σκοπός της παραγωγής δεν είναι η ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, αλλά η δημιουργία κέρδους για την τάξη που κατέχει τα μέσα παραγωγής: την μπουρζουαζία. Είμαστε όλοι εκμεταλλευόμενοι, καθώς για την εργασία μας λαμβάνουμε μόνο έναν μισθό με χαμηλότερη αξία απ’ αυτήν που παράγουμε. Το κάθε τί που παράγουμε παραπάνω από την αξία που πουλάμε την εργατική μας δύναμη γίνεται υπεραξία. Αυτή, με τη σειρά της, αφού αφαιρέσουμε το ποσό που επενδύεται ξανά στα μέσα παραγωγής (είτε είναι ένα μηχάνημα, ένα τρακτέρ ή ένας σέρβερ), μεταμορφώνεται σε κέρδος για τον καπιταλιστή. Απ’ αυτήν την υπεραξία που αποσπά από τον μόχθο μας αυξάνεται το ποσό του συσσωρευμένου πλούτου για την μπουρζουαζία, το οποίο με τη σειρά του επενδύεται σε περαιτέρω παραγωγή. Όσο για μας, είμαστε υποχρεωμένοι να ξοδεύουμε τους μισθούς μας για τα ίδια αυτά προϊόντα που παράγουμε με την εργασία μας, καθώς είναι ο μόνος δυνατός τρόπος να επιβιώσουμε. Έτσι, επιτρέπουμε την πραγματοποίηση του κέρδους για τον κάθε “αξιότιμο κύριο” καπιταλιστή. Μέρα με την μέρα, ξανά και ξανά, οδηγούμαστε σε αλλοτριωμένες κι αλλοτριωτικές παραγωγικές διαδικασίες χάρη στην ανελέητη λογική της δημιουργίας κέρδους. Αυτός ο επαναλαμβανόμενος κύκλος διαρκώς αναπαράγει την τάξη των ιδιοκτητών που αγοράζουν την εργατική δύναμη (η μπουρζουαζία) και της τάξης που είναι αναγκασμένη να πουλά την εργατική δύναμή της (το προλεταριάτο).

Όμως, με την καπιταλιστική ανάπτυξη και τον αύξοντα τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της παραγωγής, η παραγωγικότητα της εργασίας, με άλλα λόγια η ένταση της εκμετάλλευσης αυξάνεται, οι καπιταλιστές μπορούν να πλημμυρίζουν τις αγορές με ολοένα περισσότερα αγαθά, έχοντας ανάγκη ν’ αγοράζουν όλο και λιγότερη εργατική δύναμη. Αυτό σημαίνει ότι η αξία των αγαθών πέφτει. Η μπουρζουαζία, προκειμένου να αποφύγει κάτι τέτοιο πρέπει να ξεφορτωθεί την πλεονάζουσα εργατική δύναμη και ταυτόχρονα να κρατήσει τον ίδιο ρυθμό κερδοφορίας μέσα από το άνοιγμα νέων αγορών (για παράδειγμα μέσω της διαφήμισης) προκειμένου να πουλήσει περισσότερα, μιας και οι ενδεχόμενες αγορές είναι απεριόριστες. Καθ’ αυτόν τον τρόπο, ο καπιταλισμός αναπόφευκτα οδηγεί σε γενικές κρίσης αξιοποίησης, σαν αυτές που ο κόσμος βιώνει σήμερα. Μετά τη χρεωκοπία τραπεζών, τις μαζικές απολύσεις στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, τις περικοπές μισθών, έρχεται η καταστροφή των απούλητων αγαθών, το κλείσιμο εταιριών. Και, για διάφορα κομμάτια της μπουρζουαζίας, ένας πόλεμος θα μοιάζει αργά ή γρήγορα ως ή μόνη πιθανή διέξοδος από την κρίση, μιας και έτσι θα μπορέσουν να καταστρέψουν επαρκή ποσότητα αξίας με ικανό ρυθμό, ούτως ώστε να ξαναρχίσει ένας νέος κύκλος οικονομικής ανάπτυξης.

Οι ανθρώπινες ανάγκες ενάντια στην Οικονομία

Η ζωή στην καπιταλιστική ολότητα δεν είναι παρά μια άθλια επιβίωση από μέρα σε μέρα. Αποστραγγισμένοι από τη ζωτική μας ενέργεια στη δουλειά, τρομοκρατημένοι απ’ την αστυνομία, ταϊσμένοι με πλαστικό φαί, απολυμένοι απ’ τη δουλειά μας, με μια προοπτική να μας στείλουν να πεθάνουμε στο όνομα της πατρίδας, του έθνους, της φυλής, της δημοκρατίας ή της θρησκείας στην μιά ή την άλλη πολεμική σύρραξη, όταν οι προλετάριοι για το Κεφάλαιο φαίνεται να αποτελούν ένα άχρηστο πλεόνασμα, αυτοί ξεσηκώνονται για να επιβάλλουν τις ανάγκες τους ενάντια σ’ αυτές της οικονομίας. Σήμερα, οι συνθήκες ζωής για τους περισσότερους από μας χειροτερεύουν, ενώ οι καπιταλιστές συνεχίζουν να γυροφέρνουν τα τομάρια τους σε πολυτελή αυτοκίνητα και να μας μπουχτίζουν με τις εκκλήσεις να δέσουμε κι άλλο το ζωνάρι, να συμβιβαστούμε με την “αναγκαιότητα εξυγείανσης της παραγωγής” – απολύσεις και περικοπές μισθών. Καμιά φόρα όμως, τόση επιδειχτική αυθάδεια δεν περνάει. Μπορούμε για παράδειγμα να θυμήσουμε έναν τραπεζίτη ονόματι Fred Goodwin, από την Royal Bank of Scotland του οποίου οι πολυτελής βίλλα και η λιμουζίνα βρέθηκαν βανδαλισμένες. Επιπλέον, δεχόταν απειλές μέσω SMS ότι αυτό δεν ήταν παρά η αρχή, και σύντομα το σπίτι του θα καεί με τον ίδιο μέσα.

Καθώς μας έδειξαν οι αγώνες των τελευταίων χρόνων, για παράδειγμα στο Μπαγκλαντές ή την Αίγυπτο[2], η τάξη μας δεν είναι τόσο ψόφια όσο ο συρφετός των αστών κοινωνιολόγων και/η ειδικών του μιντιακού θεάματος παπαγαλίζουν. Το αυτό ισχύει για το πρόσφατο κύμα άγριων απεργιών στο UK εξαιτίας του αποκλεισμού ντόπιων εργατών από τα κατασκευαστικά έργα που λαμβάνουν χώρα σε εργοστάσια της βρετανικής πετρελαιοβιομηχανίας[3], όπου τα αστικά μίντια χέρι-χέρι με τους πολιτικούς και τα συνδικάτα προσπάθησαν να στιγματήσουν ολόκληρο το κίνημα ως έναν εθνικιστικό “ανταγωνισμό για τις θέσεις εργασίας”. Ακόμα κι αν, εκ πρώτης, ορισμένοι απεργοί εργάτες οικειοποιήθηκαν οι ίδιοι σλόγκανς όπως “Βρετανικές δουλειές για τους βρετανούς εργάτες!” [σ.τ.μ. για κάποιες παραπάνω πληροφορίες για το θέμα βλ. επίσης εδώ] μέσα στη διαδικασία του αγώνα, αυτά πολύ γρήγορα αφέθηκαν στο πλάι ώστε να ανοίξει χώρος για ένα πολύ πιο διεθνιστικό ταξικό περιεχόμενο. Ως ένα παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί η χρήση πανώ στην ιταλική γλώσσα, που σήκωναν οι απεργοί, καλώντας τους ιταλούς εργάτες μιας εταιρίας που είχε αναλάβει τα έργα να συμμετάσχουν στην απεργία. Σε αρκετές βρετανικές πόλεις μάλιστα, υπήρξαν επίσης εργάτες που κατέλαβαν εργοστάσια της Visteon κλείνοντάς τα, διεκδικώντας την καταβολή αποζημιώσεων, ενώ υπάρχουν πολλές ακόμη συγκρούσεις στον τομέα των δημόσεων υπηρεσιών με επίκεντρο τις περικοπές στον κρατικό προϋπολογισμό.

Καθώς η αναταραχή επιστρέφει στην καρδιά της “πλούσιας” Ευρώπης (με την μορφή της δεκεμβριανής εξέγερσης στην Ελλάδα), η μπουρζουαζία χέζεται πάνω της. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Sarkozy, φοβισμένος από τα ελληνικά γεγονότα, ανέβαλε τα σχέδιά του που θα απέφεραν μια ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια των νέων προλετάριων στη Γαλλία μέσα από ατελείωτες πανεπιστημιακές εξετάσεις και φοιτητικά δάνεια. Παρολαυτά, η Γαλλία δεν κατάφερε ν’ αποφύγει τις φοιτητικές κινητοποιήσεις, καταλήψεις πανεπιστημίων και σχολείων, που συχνά δεν τελειώναν χωρίς την επέμβαση των γαλλικων ματ. Περεταίρω περικοπές στον προϋπολογισμό και νομοσχέδια ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης, εξόργισαν χιλιάδες νέων φοιτητών και καθηγητών σε όλη την Ιταλία και προκάλεσαν ένα κύμα πανεπιστημιακών καταλήψεων, όπου ορισμένες εξ αυτών, παρά τις προσπάθειες των φοιτητικών συλλόγων, οδήγησαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία[4].

Στα υπερπόντια γαλλικά διαμερίσματα της Γουαδελούπης, Μαρτινίκας, Γαλλικής Γουιάνας και Ρευνιόν, μια γενική απεργία ξέσπασε ενάντια στον ανυπόφορο βαθμό εκμετάλλευσης που παρέλυσε στη χειρότερη τα νησιά της Γουαδελούπης και της Μαρτινίκας. Συνοδεύτηκε από μπάχαλα και λεηλασίες, τις οποίες το κράτος αναγκάστηκε να στείλει αστυνομικές μονάδες από τη Γαλλία για να τις καταστείλει. Τελικά, η μπουρζουαζία ανάγκασε τους εργάτες να επιστρέψουν στην εργασία τους, αλλά μόνο με αντάλλαγμα μια αύξηση στο ύψους του 30% των μισθών. Η γενική απεργία αντήχησε επίσης στην ίδια τη Γαλλία, όπου αρκετές διαδηλώσεις αλληλεγγύης έλαβαν χώρα. Οι προλετάριοι στη Γαλλία πάλι, αντιμέτωποι με μετατοπίσεις εργοστασίων στο εξωτερικό και περικοπές θέσεων εργασίας, ξεκίνησαν απεργίες-καταλήψεις αλλά και “απαγωγές” αφεντικών, προκειμένου να υποστηρίξουν τα αιτήματά τους.

Αλλά το προλεταριάτο ξυπνάει και αλλού. Σε παραδοσιακά ήρεμες περιοχές, ένα νέο κύμα ταραχών εμφανίστηκε: στις πρωτεύουσες της Λεττονίας και της Λιθουανίας, εκατοντάδες εργάτες συγκρούστηκαν με την αστυνομία και προσέφεραν μια ικανοποίηση στις άμεσες ανθρώπινες ανάγκες τους λεηλατώντας καταστήματα. Καθ’ αυτόν τον τρόπο, ανέτρεψαν στην πράξη την καθημερινή καπιταλιστική λογική των ανταλλακτικών σχε΄σεων. Παρομοίως, προλετάριοι στη Σόφια, σ’ ένα προάστειο του Μαλμοε, ή στο Βλαδιβοστόκ εδειξαν ξεκάθαρα τί πιστεύουν για το ζώσιμο του ζωναριού και την υποβάθμιση των συνθηκών ζωής τους. Μετά από πενήντα χρόνια, η εργατική τάξη της Ισλανδίας, χτυπημένη σκληρά από την οικονομική κρίση, κατέβηκε στους δρόμους για να επιτεθεί στο κοινοβούλιο και σε αστυνομικά τμήματα. Σ’ αυτή τη χώρα των 320.000 κατοίκων, πάνω από 10.000 προλετάριοι συμμετείχαν καθημερινά σε διαδηλώσεις που εξελίσσονταν σε συγκρούσεις με την αστυνομία.

Αυτό που ανησυχεί την παγκόσμια μπουρζουαζία ιδιαίτερα είναι το προλεταριάτο στην “παγκόσμια φάμπρικα” και “ανερχόμενη παγκόσμια υπερδύναμη”: την “κόκκινη” Κίνα. Από τους λόγους των πολιτικών διεθνώς αντιλαμβάνεται κανείς το πόσο φοβισμένοι είναι από το ενδεχόμενο μιας εκτεταμένης προλεταριακής εξέγερσης στην Κίνα, και του αντίχτυπου που θα ‘χε στο παγκόσμιο προλεταριάτο. Τα επίσημα στατιστικά γραφεία του κινεζικού κράτους σε μια σπάνια συμφωνία με τους δυτικούς δημοσιογράφους παρατηρούν μια έντονη αύξηση στον αριθμό των ταραχών και των απεργιών που ξεσπούν απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας. Οι στατιστικολόγοι μιλούν για μυριάδες “περιστατικά” όπου η αστυνομική καταστολή ήταν απαραίτητη. Για παράδειγμα, στις 19 Δεκέμβρη 2008, τις μέρες που η προλεταριακή εξέγερση σάρωνε την Ελλάδα, στην πόλη Λονγκάν της βορειοδυτικής Κίνας περίπου 50.000 κάτοικοι και φτωχοί γεωργοί από τα γύρω χωριά συγκρούστηκαν με τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας επειδή η απαλλοτρίωση της γης τους για λογαριασμό του Κράτους και η καταστροφή των σπιτιών τους, τους άφηνε χωρίς καμία αποζημίωση. Ενώ η σύγκρουση εξελισσόταν, δυο τοπικά γραφεία του κυρίαρχου “Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας” έγιναν στάχτες, όπως και πολλά κυβερνητικά και αστυνομικά οχήματα. Όμως, πάνω από είκοσι διαδηλωτές κυριολεκτικά σκοτώθηκαν στο ξύλο από την αστυνομία ενώ πανω από 100 τραυματίστηκαν σοβαρά απ’ τις γκλομπιές.

Μια προοπτική;

Παρόλο που η αιτία κάθε προλεταριακού αγώνα είναι η ίδια: η κοινωνική σχέση της εκμετάλλευσης, πάνω στην οποία βασίζεται ο καπιταλισμός, και η οποία είναι η πηγή κάθε αντίφασης και προβλήματος που η τάξη μας πρέπει να αντιμετωπίσει, δε σημαίνει πως οι αγωνιζόμενοι προλετάριοι έχουν απαραίτητα συνείδηση αυτής της σύνδεσης που ενώνει τους αγώνες τους σ’ ολόκληρο τον κόσμο, και την ίδια στιγμή υποδεικνύει το μόνο πιθανό ξεπέρασμά του – την κομμουνιστική επανάσταση που θα καταστρέψει την ταξική κοινωνία και μαζί της θα τελειώνει με κάθε εκμετάλλευση, καταπίεση, πόλεμο και πείνα. Μόνο μια παγκόσμια ανθρώπινη κοινότητα, όπου δε θα είμαστε αναγκασμένοι να πουλάμε τις ζωές μας για έναν μισθό και όπου οι σχέσεις μας δε θα διαμεσολαβούνται από την ανταλλαγή, θα μας επιτρέψει να ζούμε στ’ αλήθεια σαν άνθρωποι.

Δυστυχώς, σήμερα πρέπει να παραδεχτούμε πως, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, οι προλεταριακοί αγώνες παγκόσμια συμβαίνουν κάπως τυχαία την ίδια στιγμή, χωρίς να είναι αλληλένδετοι μεταξύ τους. Όπως προείπαμε νωρίτερα, οι περισσότεροι απ’ τους προλεταριακούς αγώνες στους οποίους αναφερόμαστε, είναι βραχύβιες, απομονωμένες και γρήγορα ηττηθείσες βίαιες συγκρούσεις μιας χούφτας προλεταρίων με την αστυνομία, ή εξίσου περιορισμένες άγριες απεργίες. Αυτοί οι αγώνες συχνά περιορίζονται από τις δημοκρατικές και εθνικιστικές αυταπάτες, ωστόσο ορισμένες στιγμές ξεφεύγουν απ’ τον έλεγχο της σοσιαλδημοκρατίας (με την μορφή είτε των συνδικάτων ή πολιτικών κομμάτων) και διαρρηγνύουν έμπρακτα την κοινωνική ειρήνη. Αυτές οι απομονωμένες εκφράσεις ταξικού αγώνα γρήγορα τσακίζονται και αφήνουν χώρο στην μπουρζουαζία για την αντεπίθεσή της – αστυνομική καταστολή, έλεγχος, μιντιακή πλύση εγκεφάλου. Γενικά όμως, αποτελούν απόδειξη πως το προλεταριάτο μάχεται για τα συμφέροντά του, είτε με κρίση είτε χωρίς[5].

Ωστόσο, είναι ανάγκη να τονίσουμε ότι το βάρος μιας αστικής κυριαρχίας και του θεάματος πέφτουν ακόμα και στους δικούς μας ώμους -των κομμουνιστών. Παρόλο που εμείς, ως μαχόμενοι κομμουνιστές, είμαστε συνειδητά διεθνιστές και αντιλαμβανόμαστε την ταξική κοινωνία στην παγκόσμια διάστασή της, είναι συχνά δύσκολο να ξεκόψουμε από τα παραμύθια των μίντια, τη γλώσσα τους, τη λογοκρισία τους. Είναι ιδιαίτερα ισχυρά σε περιπτώσεις νέων από τις λεγόμενες “αναπτυσσόμενες χώρες”, που μεσολαβούνται από τα αστικά μίντια με έναν τρόπο ώστε να αποκρύπτεται όσο το δυνατόν περισσότερο το ταξικό περιεχόμενό τους[6].

Παρολαυτά, μόνο όταν οι αγωνιζόμενοι προλετάριοι στα διάφορα μέρη του κόσμου αναγνωρίσουν ο ένας τον άλλον ως ταξικά αδέρφια, θα έχει η κομμουνιστική επανάσταση μια ευκαιρία να πετύχει. Αν κάτι τέτοιο θα γίνει σύντομα, δεν μπορούμε να το πούμε. Μπορούμε να ελπίσουμε πάντως, πως το αντίκτυπο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στις συνθήκες ζωής του προλεταριάτου, θα παίξει τον ρόλο ενός ενοποιητικού παράγοντα που θα βοηθήσει την τάξη μας να απορρίψει ψευδείς ιδεολογίες και να αδελφωθεί παρ’ όλους τους αστικούς διαχωρισμούς.

Σημειώσεις:
[1] Διαχωρισμένοι από τα αναγκαία μέσα να συντηρηθούμε, είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να πουλάμε την εργατική μας δύναμη στο Κεφάλαιο με αλλοτριωμένες κι αλλοτριωτικές παραγωγικές διαδικασίες, κι αυτή η αλλοτρίωση περνά σε κάθε όψη της ζωής μας, στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους και τη συνείδησή μας. Τα αστικά μίντια συχνά αναφέρονται σε “τρελούς που εισέβαλαν ένοπλοι και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους” που αποδίδουν σε “διανοητικά ασθενείς ανθρώπους” ή σε αυτοκτονίες “απογοητευμένων μη-πετυχημένων”, που περιγράφουν ως ακραίες περιπτώσεις, συγκαλύπτοντας τις ρίζες ανάλογων φαινομένων στην απάνθρωπη ολότητα της ταξικής κοινωνίας.

[2] Μαχητικές άγριες απεργίες με χιλιάδες εργαζομένους στην υφαντουργία, πετρελαιοβιομηχανία, κατασκευαστικές, ορυχεία και γεωργία (παρά την μη-νομιμότητα κάθε απεργίας στην Αίγυπτο και την πολυετή επιβολή στρατιωτικού νόμου στο Μπαγκλαντές), οδομαχίες με αφορμή τις υψηλές τιμές τροφίμων και πετρελαίου, δυναμικοί αγώνες μεταναστών απ’ την υπο-σαχάρια Αφρική ενάντια στις απελάσεις στο Κάιρο, λιποταξία μπαγκλαντεσιανών στρατιωτών που πήραν τις ζωές οχτώ ένστολων αστών…

[3] Οι εργάτες των κατασκευαστικών πολύ γρήγορα είχαν με το μέρος τους εργάτες από τα περισσότερα βρετανικά εργοστάσια ενέργειας, ένα χημικό εργοστάσιο και αρκετούς μεταλλεργάτες.

[4] Τη στιγμή της συγγραφής αυτού του κειμένου, ένα δεύτερο κείμενο καταλήψεων, πολύ πιο μαχητικό και αυτόνομο από τις σοσιαλδημοκρατικές δομές αναπτυσσόταν. Καταλήψεις εμφανίζονταν στις περισσότερες μεγαλουπόλεις της Ιταλίας. Στη Ρώμη, διαδηλωτές καταλάμβαναν το πανεπιστήμιο Sapienza μετά οδομαχιών με την αστυνομία, στην Νάπολη οι καταλήψεις άρχισαν να ξεπερνούν τα πανεπιστημιακά πλαίσια. Την ίδια στιγμή, οι πανεπιστημιακές καταλήψεις στη Γαλλία, όπου οι φοιτητές θα αναγκάζονταν να μην μπορούν να περάσουν τη χρονιά χωρίς επιπλέον εξετάσεις, ενώ οι καθηγητές ήθελαν να χάσουν ολόκληρο το εξάμηνο, συνεχίζονταν.

[5] Θα θέλαμε να απορρίψουμε ένα ψευτο-ερώτημα, τόσο δημοφιλές μεταξύ των ακροαριστερών, αν η καλύτερη στιγμή για ταξικό πόλεμο είναι στη διάρκεια της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης, γιατί τότε οι εργάτες βρίσκονται σε καλύτερη θέση, καθώς το κεφάλαιο έχει περισσότερη ανάγκη την εργασία τους, ή η στιγμή της κρίσης, γιατί πρέπει να πεθαίνει κανείς της πείνας για να συνειδητοποιήσει την εκμετάλλευσή του.

[6] Ένα ιδιαίτερα αηδιαστικό παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι ολόκληρη η περιοχή της λεγόμενης Μαύρης Αφρικής, όπου όλος ο τρόμος που εφαρμόζεται ενάντια στα ταξικά μας αδέρφια από το κεφάλαιο, παρουσιάζεται σαν μια απόδειξη του πόσο “πρωτόγονες” είναι οι “φυλές των ντόπιων”.

Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία 1848-1850- Karl Marx

Κανένας δεν είχε αγωνιστεί στις μέρες του Ιούνη για την σωτηρία της ιδιοκτησίας και για την αποκατάσταση της πίστης πιο φανατικά από τους Παρισινούς μικροαστούς – τους καφετζήδες, τους εστιάτορες, τους ταβερνιάρηδες τους μικροέμπορους, πραγματευτάδες επαγγελματίες κλπ. Το μαγαζί ανασκουμπώθηκε και βάδισε ενάντια στο οδόφραγμα για να αποκαταστήσει την κυκλοφορία που οδηγεί από το δρόμο στο μαγαζί. Πίσω όμως από το οδόφραγμα στέκοταν οι πελάτες και οι οφειλέτες, μπρος του οι πιστωτές του μαγαζιού. Κι οταν τα οδοφράγματα γκρεμίστηκαν και οι εργάτες συντρίφτηκαν, κι όταν οι μαγαζάτορες, μεθυσμένοι από τη νίκη, έτρεξαν πίσω στα μαγαζιά τους, βρήκαν την είσοδο φραγμένη από ένα σωτήρα της ιδιοκτησίας, έναν επίσημο πράκτορα της πίστης, που τους παρουσίαζε τις απειλητικές επιστολές: ληξιπρόθεσμο γραμμάτιο! ληξιπρόθεσμο νοίκι! ληξιπρόθεσμη τραβηχτική! χρεοκοπημένο μαγαζί ! χρεοκοπημένος μαγαζάτορας!

Διάσωση της ιδιοκτησίας! Όμως το σπίτι όπου κατοικούσαν δεν ήταν ιδιοκτησία τους. Το μαγαζί που φυλάγανε δεν ήταν ιδιοκτησία τους. Τα εμπορεύματα που πουλούσαν δεν ήταν ιδιοκτησία τους. Ούτε το μαγαζί τους, ούτε το πιάτο που τρώγανε, ούτε το κρεβάτι που κοιμούνταν άνηκαν σε αυτούς. Απ’ αυτούς ακριβώς έμπαινε ζήτημα να σωθεί η ιδιοκτησία προς όφελος του ιδιοκτήτη που τους είχε νοικιάσει το σπίτι, του τραπεζίτη που τους είχε προεξοφλήσει το γραμμάτιο, του κεφαλαιούχου που τους είχε δανείσει μετρητά χρήματα, του εργοστασιάρχη που τους είχε εμπιστευθεί σ’ αυτούς τους λιανοπωλητές εμπορεύματα για πούληση, προς όφελος του μεγαλέμπορα που είχε παραδώσει επί πιστώσει τις πρώτες ύλες σ’αυτούς τους επαγγελματίες. Αποκατάσταση της πίστης! Μα η ξαναδυναμωμένη πίστη αποδείχτηκε ένας ζωηρός και γεμάτος ζήλο θεός, ακριβώς γιατί έδιωξε από τους τέσσερεις τοίχους του τον αναξιόχρεο οφειλέτη μαζί με την γυναίκα και τα παιδιά του, παραδίνοντας την εικονική ιδιοκτησία του στο κεφάλαιο και ρίχνοντας τον ίδιο στη φυλακή για χρέη, στη φυλακή που ξαναϋψώθηκε απειλητικά πάνω από τα πτώματα των εξεγερμένων του Ιούνη

Οι μικροαστοί είδαν με τρόμο ότι τσακίζοντας τους εργάτες, παράδωσαν τους εαυτούς τους χωρίς αντίσταση στα χέρια των πιστωτών τους. Η χρεοκοπία τους, που από το Φλεβάρη και ύστερα κέρδιζε χρόνο και που είχε φαινομενικά αγνοηθεί, κηρύχθηκε ανοιχτά ύστερα από τον Ιούνη.
Η ονομαστική ιδιοκτησία τους είχε αφεθεί απείραχτη τόσο καιρό, όσο χρειάζοταν για να τους οδηγήσουν στο πεδίο της μάχης, εν ονόματι της ιδιοκτησίας. Τώρα που είχε ξεκαθαριστεί ο μεγάλος λογαριασμός με το προλεταριάτο, μπορούσε να ξαναξεκαθαριστεί ο μικρός λογαριασμός με τον μπακάλη. Στο Παρίσι, το συνολικό ποσό των γραμματίων που εκκρεμούσε η πληρωμή τους ήταν πάνω από 21 εκατομμύρια φράγκα, στις επαρχίες πάνω από 11 εκατομμύρια. Οι ιδιοκτήτες πάνω από 7.000 εμπορικών επιχειρήσεων του Παρισιού δεν είχαν πληρώσει το νοίκι τους από το Φλεβάρη.